Metoda druku kolorowego wynaleziona została już w 1107 roku, kiedy to wykorzystano odkrycie do drukowania banknotów. Obecnie poligrafia głównie wykorzystywana jest przy tworzeniu różnego rodzaju materiałów reklamowych i promocyjnych. Z biegiem lat stale unowocześniane techniki druku umożliwiły drukowanie wielu projektów w relatywnie krótkim czasie. Jakie są najpopularniejsze metody drukowania, jakie wyróżniamy rodzaje druku w poligrafii i czym charakteryzuje się każdy z nich? Poznaj wady i zalety każdego z rozwiązań!
Najpopularniejsze metody drukowania
Wyróżniamy trzy podstawowe metody drukowania: druk płaski, wypukły oraz wklęsły. Drukiem płaskim nazywamy jedną z najczęściej wybieranych metod zadrukowania powierzchni, gdzie miejsca drukujące i niedrukujące znajdują się na tej samej płaszczyźnie. Najczęściej drukiem płaskim tworzy się plakaty, wizytówki, ulotki i wiele innych.
Druk wypukły z kolei to najstarsza technika poligrafii. W tym przypadku powierzchnie drukujące znajdują się powyżej obszarów niedrukujących. Na wypukłe miejsca nakładana jest farba, a poprzez nacisk odbitka zostaje zadrukowana na podłożu.
W druku wklęsłym miejsca niedrukujące znajdują się powyżej obszarów drukujących. Wówczas na całą formę drukarską nanosi się farbę, a następnie ściera się jej powierzchniową warstwę. Taki zabieg sprawia, że farba po dociśnięciu formy do podłoża zostaje nałożona tylko w miejscach zadruku.
Aby druk spełnił oczekiwania, musi być poprzedzony odpowiednio przygotowanym projektem (optymalna rozdzielczość do konkretnej metody drukowania, kolory według wzorników, marginesy i znaczniki obcinania, fonty itd.)
Rodzaje druku w poligrafii – techniki druku
Technologie drukarskie (odrębne techniki) wchodzą w skład metod drukowania. Oznacza to, że na druku płaskim, wypukłym lub wklęsłym możemy zastosować różną technikę, w zależności od rodzaju realizowanego projektu i potrzeb zamawiającego. Jakie więc wyróżniamy najpopularniejsze rodzaje druku?
Druk cyfrowy
Druk cyfrowy to jedna z najczęściej wykorzystywanych technik druku. W większości przypadków stosuje się ją do wydruków jednostkowych i niskonakładowych, ze względu na brak konieczności wykorzystania formy drukarskiej lub nośników pośrednich. W przypadku metody cyfrowej wydruk realizowany jest niemalże natychmiastowo. Urządzenia wykorzystywane do zadruku pracują w technologii laserowej, a więc fotoreceptor naświetlany jest termicznie, a następnie obraz nakłada się na powierzchnię i zespala ją pod wpływem ciepła.
Do zalet druku cyfrowego należy zaliczyć doskonałą jakość wydruku oraz możliwość sprawnej personalizacji projektu. Ponadto w metodzie cyfrowej istnieje wiele opcji uszlachetniania druku. Dodatkową zaletą tej metody jest idealne wręcz odwzorowanie kolorów oraz szybki czas realizacji zlecenia. Wadą druku cyfrowego jest jego niska opłacalność w przypadku projektów o dużym nakładzie.
Druk offsetowy
Druk offsetowy, nazywany także drukiem pośrednim, to druga najpopularniejsza metoda zadruku. Obraz projektu przenosi się z matrycy (wytwarzanej dzięki specjalnej technologii naświetlania) przy użyciu cylindra pokrytego gumą offsetową. Metoda ta wymaga przygotowania formy drukarskiej, a do zadruku podłoża papierowego wykorzystuje się farby olejowe.
W tradycyjnym druku offsetowym płyty drukarskie nawilża się specjalnym roztworem, który pozwala wyodrębnić obszary drukujące i niedrukujące. Miejsca niedrukujące są podatne na działanie wody i nie przyjmują atramentu. Wyróżniamy także bezwodny druk offsetowy, w którym nie stosuje się roztworu wodnego, a miejsca niedrukujące składają się z warstwy silikonu, której zadaniem jest odpychanie atramentu.
Zaletą druku offsetowego jest doskonała, wręcz fotograficzna jakość druku. Metoda ta wyróżnia się nasyconymi barwami i wyraźnym oddaniem detali. Ponadto wydruki offsetowe są długotrwałe i odporne na działanie czynników zewnętrznych, dzięki czemu papier może być uszlachetniany. Do wad tej metody można zaliczyć duży koszt realizacji przy zamówieniach niskonakładowych.
Sitodruk
Sitodruk to technika stosowana do nadruków na odzieży, tkaninach, gadżetach reklamowych, czy materiałach takich jak plastik lub drewno. Metoda ta polega na przetłaczaniu farby przez matrycę przypominającej sito. Projekt układany jest na górze matrycy pokrytej emulsją fotograficzną, a następnie całość odpowiednio się naświetla, co utwardza emulsję. W przypadku sitodruku każdy kolor projektu musi zostać naniesiony na osobnej matrycy, co wydłuża czas realizacji zamówienia.
Do zalet tej metody należy zaliczyć możliwość drukowania na różnorodnych materiałach. Ponadto sitodruk jest świetnym sposobem na wysokojakościowe zadrukowanie odzieży i tkanin. Ze względu na długi czas realizacji nadruku technika ta opłaca się jednak tylko w przypadku zamówień o dużym nakładzie.
Druk UV
Druk UV zaliczany jest do jednych z najbardziej ekologicznych technik drukarskich, ze względu na brak stosowania solwentów (specjalnych atramentów pigmentowych). Metoda ta zapewnia fotograficzną jakość wydruku oraz doskonałą odporność odbitek na działanie czynników zewnętrznych. Przy druku UV tusz utwardzany jest z wykorzystaniem lamp LED. Technika ta najczęściej wykorzystywana jest przy produkcji banerów, szyldów, gadżetów, a nawet tapet.
Ogromną zaletą druku UV jest możliwość drukowania na niemalże wszystkich materiałach, od szkła, przez drewno i plastik, po materiały banerowe. Wydruki są odporne na czynniki atmosferyczne i długą ekspozycję na słońce. Ponadto druk UV jest metodą ekologiczną. Wadami tej techniki są jej dość duży koszt, widoczne ziarno na projekcie i możliwość zadruku tylko na płaskich powierzchniach.
Druk cyfrowy UV LED
Druk UV LED wykonuje się na maszynach wyposażonych w diody generujące światło UV. Metoda ta jest zbliżona do druku offsetowego, jednak umożliwia druk na niemalże każdym materiale o dowolnej powierzchni. Podobnie jak w przypadku zwykłego druku UV, wydruki nie ulegają blaknięciu i mogą być eksponowane na zewnątrz. Ich wadą jest widoczne drobne ziarno na projekcie.
Druk lateksowy
Metoda druku lateksowego polega na użyciu do zadruku atramentu lateksowego w połączeniu z wodą. Atrament lateksowy zwykle powstaje na bazie żywicy barwionej pigmentem, dzięki czemu wydruki są odporne na promieniowanie UV oraz trudne warunki atmosferyczne.
Najczęściej tę metodę stosuje się do wydruku banerów, billboardów czy grafik na samochodach. Jej zaletami są długotrwałość projektów, szybka realizacja wydruków oraz doskonała jakość wydruku. Do wad można zaliczyć dość niską odporność na uszkodzenia mechaniczne, jednak można ją poprawić, wykonując zabieg laminacji.
Druk solwentowy
Druk solwentowy polega na stosowaniu długotrwałych atramentów solwentowych, które jednak zawierają niebezpieczne dla zdrowia, toksyczne rozpuszczalniki. Z tego też względu wydruki solwentowe najczęściej eksponowane są na zewnątrz. Metoda ta doskonale sprawdza się w przypadku wydruków na materiałach o powierzchni uniemożliwiającej pokrycie tuszami wodnymi.
Zaletami druku solwentowego są ogromna odporność na czynniki zewnętrzne i uszkodzenia mechaniczne oraz niskie koszty realizacji zlecenia. Co więcej, druk solwentowy może zostać naniesiony na niemalże dowolny format. Wadą tej metody jest stosowanie nieekologicznych produktów i negatywny wpływ na środowisko. Warto jednak podkreślić, że coraz częściej drukarnie oferują tzw. druk ekosolwentowy, który nie zawiera szkodliwych substancji, jednak wydruki wymagają zalaminowania.
Druk rolowy
W druku rolowym materiał, na którym zostanie nadrukowany projekt, nawinięty jest na roli, która automatycznie się przesuwa. W tej metodzie stosuje się szybkoschnące farby, co umożliwia wyprodukowanie wielu materiałów w krótkim czasie. Najczęściej druk rolowy wykorzystuje się przy tworzeniu ulotek lub gazetek reklamowych. Jego największą zaletą jest niski koszt realizacji zamówienia i krótki czas oczekiwania. Do wad można zaliczyć mały zakres gramatur i rodzajów papierów, które mogą być wykorzystane w tej technice.
Fleksografia
Ta technika najczęściej stosowana jest przy wydrukach wypukłych. Do fleksografii używa się szybkoschnące farby, dzięki czemu, podobnie jak w druku rolowym, można w krótkim czasie zrealizować wielkonakładowy projekt. Najczęściej fleksografia wykorzystywana jest przy produkcji opakowań i etykiet. Jej zaletami są wysoka jakość nadruków i niski koszt produkcji. Do wad można zaliczyć konieczność przygotowania specjalnego projektu graficznego.
Tampodruk
Metoda tampodruku umożliwia zadrukowanie powierzchni o nieregularnych kształtach. Farba nakładana jest przy użyciu specjalnego stempla nazywanego tamponem. Najczęściej technikę tę wykorzystuje się przy produkcji gadżetów reklamowych, artykułów piśmienniczych oraz przy tworzeniu części samochodowych. Jej zaletami są m.in. wysoka trwałość odbitek oraz możliwość zadruku na powierzchniach z tworzyw sztucznych. Wadami tej metody są nieopłacalność przy niskonakładowych projektach oraz długi czas realizacji zamówienia.
Drukowanie DTG
Druk DTG stosuje się przy nanoszeniu odbitek na odzież. W tym celu wykorzystuje się druk bezpośredni, niewymagający nośnika transferowego lub specjalnej folii. Przygotowany wcześniej projekt nadrukowuje się bezpośrednio na tkaninie. Zaletami tej metody są m.in. możliwość personalizacji projektu, opłacalność zarówno przy niskich, jak i dużych nakładach oraz wysoka jakość nadruku. Wykonując druk metodą DTG należy jednak pamiętać o odpowiedniej temperaturze prania tkanin, aby nie uszkodzić zadrukowanej powierzchni.
Druk 3D
Druk przestrzenny 3D umożliwia wytwarzanie trójwymiarowych obiektów na podstawie projektu. Wraz z rozwijającą się technologią metoda ta umożliwiła drukowanie nawet skomplikowanych elementów maszyn, zabawek, czy protez. Zaletami druku 3D są niski koszt produkcji wydruków, możliwość szybkiej personalizacji projektów i możliwość tworzenia nieregularnych wzorów. Wadą tej metody jest dość niska jakość wykonania elementów.
Podsumowanie
Stały rozwój poligrafii, jej metod i technik drukowania, sprawił, że druk wykorzystywany jest nie tylko przy produkcji gazet czy książek, ale także przy wytwarzaniu wysokojakościowych materiałów reklamowych, elementów maszyn, czy nawet odzieży. W zależności od projektu i potrzeb zamawiającego, na rynku dostępnych jest wiele technik druku, umożliwiających stworzenie niemalże dowolnego nadruku, który zarówno będzie wyróżniał się fotograficzną jakością i dokładnością, jak i będzie odporny na działanie czynników z zewnątrz.